سامان :: نگین استان چهارمحال و بختیاری
www.samancity.ir
سامان :: نگین استان چهارمحال و بختیاری
www.samancity.irکنگره‌ی بزرگداشت «عمان سامانی» برگزار شد
کنگره‌ی بزرگداشت عمان سامانی (شاعر اهل بیت (ع)) عصر روز گذشته (شنبه، ششم خردادماه) در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این مراسم، محسن پیرهادی ـ فرمانده مرکز مقاومت بسیج شهرداری تهران ـ با تشکر از حضور بسیجیان در این مراسم، از برپایی همایش عمان سامانی به عنوان حرکتی در جهت تقویت مباحث ارزشی و مذهبی یاد کرد و گفت: این برنامه‌ها در مسیر تقویت جریان‌های خوب فرهنگی است و این حرکت در مرکز بسیج شهرداری تهران دنبال خواهد شد.
همچنین سیدمحمد حسینی ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ با بیان این‌که شعر آیینی بدون توسل به اهل بیت (ع) محقق نمی‌شود، گفت: با توجه به جسارت‌هایی که کسانی در این اواخر مرتکب شده‌اند، ضرورت دارد بیش‌تر از گذشته به اهل بیت (ع) توجه شود و هنرمندان و شاعران دست به قلم شوند و در بزرگی اهل بیت (ع)، آثار ادبی و هنری خلق کنند. همین‌جا من این پیشنهاد را می‌دهم که دهم آبان‌ماه مصادف با 15 ذیحجه، سال‌روز تولد امام هادی (ع)، کنگره شعری برای حضرت امام هادی (ع) برگزار شود تا در مسیر معرفی و ذکر سجایای ائمه بقیع و سامرا تلاش بیش‌تری صورت بگیرد.
او افزود: اگر در زمان حضرت امام هادی (ع) شقی‌القلبی به نام متوکل بود، الآن هم شاهد تحرکاتی هستیم و باید بیش‌تر از گذشته در ساحت تکریم ائمه اطهار گام برداریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به ایراد سخن درباره عمان سامانی پرداخت و گفت: از عمان سامانی به عنوان تاج الشعرا یاد می‌شود. او در اواخر قرن 13 و اوایل قرن 14 می‌زیسته، از شاعران تمام‌عیار ولایی است و عاشقانه در مسیر اهل بیت (ع) بوده است. «معراج‌نامه»، «مخزن‌الاسرار» و «دیوان اشعار» از شاهکارهای اوست. اما «گنجینه اسرار» اثر معروف این شاعر ولایی است. کار کم‌نظیر عمان سامانی این است که با نگاه به باطن امور، حادثه عاشورا را به نظم کشیده است و در واقع تلفیقی از عرفان و حماسه را در «گنجینه اسرار» می‌بینیم. «گنجینه اسرار» شاهنامه امام حسین (ع) است. البته آثار دیگری پیش از عمان سامانی درباره حضرت سیدالشهدا (ع) و حادثه کربلا وجود دارد؛ اما آن آثار به جایگاهی که آثار عمان دارد، نمی‌رسد. عمان سامانی مطالب مستحکمی را از معارف ناب اسلامی برگرفته و بیان می‌کند.
حسینی با تأکید بر نگاه عرفانی «گنجینه اسرار» عمان سامانی به واقعه کربلا، بر توجه بیش‌تر شاعران آیینی در دوران کنونی به دستاوردهای شعر های آیینی در گذشته تأکید کرد و گفت: ضرورت دارد شاعران آیینی گام‌های بلندتری را بردارند و از سال گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی شاعران آیینی را به حضور پذیرفتند. این سنت امسال هم دنبال می‌شود و از شعرهای آیینی باید در حوزه‌های دیگر هنر مثل سینما، تئاتر و موسیقی استفاده شود و دستمایه قرار گیرد. هنرمندان تئاتر به جای این‌که به غرب نظر داشته باشند، از میراث گرانبهای خودمان بهره ببرند و آثاری را درباره همین شخصیت‌های بزرگ خلق کنند که به نوعی می‌تواند الگویی برای جوانان هم باشد.
او در پایان با تأکید بر این‌که شعر فارسی با آموزه‌های دین درآمیخته است، عنوان کرد: اگر دین را از شعر فارسی بگیریم، دیگر چیزی از آن نمی‌ماند. از هزار سال پیش به این‌سو اگر شعر فارسی ماندگار شده، به خاطر آموزه‌ها و تعالیم دین است. شاعران بزرگی مانند حافظ و سعدی اشراف کاملی به معارف اسلامی داشته‌اند و این نبوده که فقط ذوق شاعری داشته باشند؛ بلکه توجه خاصی به مضامین دینی داشته‌اند.
در ادامه‌ی این مراسم، غلامرضا سازگار و محمدعلی مجاهدی سروده‌هایی را برای ائمه اطهار (ع) خواندند و مجاهدی در سخنانی با اشاره به قرائت‌های متعدد در شعر آیینی از واقعه کربلا، عنوان کرد: آیا امروزه فقط قرائت ماتمی صرف از فرهنگ عاشورا کافی است؛ در شرایطی که ما شاهد بیداری اسلامی در کشورهای منطقه هستیم. محتشم کاشانی نماینده شاخص قرائت ماتمی از واقعه عاشوراست. در این رویکرد، اساس گریه گرفتن است که این نوع رویکرد آسیب‌هایی را دارد. غیر از آن، قرائت‌های عرفانی از واقعه عاشورا وجود دارد که پیش از عمان سامانی، صفی علی اصفهانی این رویکرد را در آثارش دنبال می‌کند و از طرفی ما در شعر آیینی عاشورایی شاهد قرائت‌های حماسی نیز هستیم که نمود این نوع قرائت‌ها را در آثار الهامی کرمانشاهی می‌بینیم. او آدمی بی‌سواد بود که کلامش گاه به کلام فردوسی چنان نزدیک می‌شود که آدم را به خطا می‌اندازد. اگر از او می‌پرسیدی معنای این واژه‌ای که به کار بردی چیست، نمی‌دانست و می‌گفت، حضرت سیدالشهدا بر زبانم جاری کرده است.
این شاعر خاطرنشان کرد: یک قرائت مکتبی از واقعه عاشورا نیز داریم که با استاد خوشدل تهرانی در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی آغاز شد و سبب خیزش‌های مردمی شد و به اعتقاد من، این نوع قرائت در فضای شعر عاشورایی مغفول افتاده است و ضرورت دارد همه قرائت‌ها را تلفیق کنیم تا به اثری تأثیرگذار در حوزه شعر عاشورایی برسیم.
در بخش دیگری از این مراسم، محمدرضا سنگری به بحث درباره شعر عاشورایی پرداخت و با مروری بر برخی از شاعران ادب فارسی که در سوگ و رثای امام حسین (ع) شعر سروده‌اند، گفت: به اعتقاد من، شعر عاشورایی قبل از عاشورا آغاز شده است. روایتی داریم که حضرت علی (ع) و انبیای سلف در سوگ حضرت امام حسین (ع) شعر سروده‌اند و از این منظر می‌توان شعر عاشورایی را از پیش از عاشورا دانست.
این پژوهشگر در ادامه با مروری بر نگاه و رویکردهایی که در مواجهه با واقعه عاشورا و شکل‌گیری شعر آیینی عاشورایی وجود دارد، تأکید کرد: 9 گونه نگاه در شعر فارسی وجود دارد که زیباترین نگاه، رویکرد عارفانه است که این رویکرد از دوره مولانا آغاز می‌شود و اوج آن را در یک دوره تاریخی می‌بینیم که چهار شاعر آیینی از پی هم ظهور می‌کنند. سروش اصفهانی در روضة الاسرار می‌بینیم که نگاهی عارفانه دارد و از پی او نیر تبریزی در منظومه آتشکده چنین رویکرد و نگاهی را دنبال می‌کند. صفی علی اصفهانی در زبدة الاسرار هم چنین رویکردی دارد و سرانجام عمان سامانی در کتاب گنجینه اسرار به بیانی عارفانه از واقعه عاشورا می‌پردازد که هر کدام اهمیت و ویژگی‌های خاص خودش را دارند؛ اما سروده‌های عمان سامانی جایگاه دیگری دارد.
سنگری در ادامه با بازخوانی بخش‌هایی از ترکیب‌بند محتشم کاشانی و شروع گنجینه اسرار عمان سامانی، به بحثی تخصصی در حوزه صنایع ابی پرداخت.
در ادامه این مراسم با حضور حجت‌الاسلام جواد زمانی ـ مسؤول مؤسسه فرهنگی مشعر ـ، محسن پیرهادی ـ فرمانده بسیج شهرداری تهران ـ، هادی ایازی ـ معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران ـ و سراج ـ از مسؤولین بسیج شهرداری ـ، از محمدعلی مجاهدی، محمدرضا سنگری، عبدالله کبیری، غلامرضا سازگار، خانواده محمود شاهرخی، فریدون حداد سامانی و شکوفه سامانی به عنوان شاعران آیینی تجلیل شد.
در بخش پایانی مراسم نیز هادی ایازی ـ معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران ـ با اشاره به علاقه‌مندی جامعه دینی ایران به اهل بیت (ع) از 14 قرن پیش تاکنون، بر تقویت فعالیت‌های فرهنگی مذهبی از طرف متولیان فرهنگ تأکید کرد و متذکر شد: این که مردم با علاقه‌مندی شاعران اهل بیت (ع) و مداحان را تجلیل می‌کنند، به دلیل علاقه‌مندی به اهل بیت (ع) است.
او در ادامه به مرور فعالیت‌های شهرداری تهران پرداخت.
در پایان مراسم، محمود کریمی به مداحی و ذکر مصیبت پرداخت و از مدعوان با صرف شام پذیرایی شد.
